W dniu 27 października 2023 roku miałam zaszczyt uczestniczyć w obchodach Jubileuszu 70-lecia Okręgowego Urzędu Górniczego w Kielcach.
W uroczystości tej oprócz kierownictwa i obecnych oraz byłych pracowników Urzędu wzięli udział przedstawiciele współpracujących organów – Okręgowych Inspektoratów Pracy w Kielcach i Łodzi, Urzędu Dozoru Technicznego – Oddział Terenowy w Krakowie, a także Wiceprezes Wyższego Urzędu Górniczego Piotr Wojtacha, dyrektorzy Departamentu Górnictwa i Departamentu Ochrony Środowiska i Gospodarki Złożem WUG oraz dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych w Krakowie, Krośnie, Lublinie i Warszawie.
Pierwsza część uroczystości jubileuszowych miała miejsce w sali audytoryjnej Starostwa Powiatowego w Kielcach – OUG w Kielcach mieści się w budynku tego Starostwa. Zebranych na sali powitała Dyrektor OUG Marzena Rabiasz, która następnie przedstawiła w formie multimedialnej prezentację pt. „70 lat nadzoru Okręgowego Urzędu Górniczego w Kielcach – historia, doświadczenia i wyzwania”. Z wykładu tego dowiedzieliśmy się, iż OUG w Kielcach utworzony został na mocy rozporządzenia Ministra Górnictwa z dnia 18 marca 1953 r. Początkowo właściwość miejscowa Urzędu obejmowała ówczesne województwa olsztyńskie, białostockie, warszawskie, lubelskie i północną część województwa kieleckiego. Na przestrzeni lat pierwotna właściwość miejscowa ulegała zmianom, zaś od 1 stycznia 1999 roku do nadal obejmuje w całości województwa łódzkie i świętokrzyskie oraz część województwa podkarpackiego – powiat tarnobrzeski i miasto na prawach powiatu Tarnobrzeg. Zmieniały się również rodzaje i ilości nadzorowanych zakładów górniczych. W latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku były to w znaczącej części podziemne zakłady górnictwa rud żelaza, glin ogniotrwałych, ochry, barytu i fosforytu. W latach sześćdziesiątych coraz większy udział w katalogu nadzorowanych zakładów górniczych stanowiły odkrywkowe zakłady surowców skalnych – głównie surowców do produkcji wapna i cementu oraz kruszyw łamanych, a także odkrywkowe i otworowe zakłady górnictwa siarki. Obecnie OUG w Kielcach sprawuje nadzór i kontrolę nad 1074 zakładami górniczymi z czego 1057 to odkrywkowe zakłady górnicze, 14 – otworowe, 2 zakłady, w których w podziemnych wyrobiskach prowadzona jest działalność turystyczna i 1 zakład utrzymujący system odwodnienia zlikwidowanego zakładu górniczego.
Należy wspomnieć, że na dzień dzisiejszy w OUG Kielce na stanowiskach inspekcyjno -technichnych zatrudnionych jest 13 osób. Ponadto, od 2015 roku w zakresie właściwości rzeczowej organów nadzoru górniczego, w tym i OUG w Kielcach są również sprawy ustalania opłat podwyższonych za działalność wykonywaną bez wymaganej koncesji albo bez zatwierdzonego lub podlegającego zgłoszeniu projektu robót geologicznych. O skali tego zjawiska świadczy fakt, iż w latach 2015-2022 Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Kielcach wydał 89 decyzji ustalających taką opłatę na łączną kwotę ponad 25 mln złotych.
W początkowym okresie funkcjonowania Okręgowego Urzędu Górniczego w Kielcach kierowali nim naczelnicy, zaś od 1955 – dyrektorzy. W tym też roku dyrektorem Urzędu mianowany został Stefan Czapla. Nadmieniam, iż był to pierwszy prezes założonego z jego inicjatywy w 1955 roku Oddziału Kielce Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa. W kolejnych latach Urzędem kierowali: Aleksander Targosz (1973-1990), Jerzy Janowicz (1991-2011), zaś od roku 2011 do nadal Marzena Rabiasz – jako pierwsza kobieta w historii nadzoru górniczego sprawująca tę funkcję. Warto przy tym odnotować fakt, że od 1 września 2019 roku OUG w Kielcach jest pierwszym i jedynym urzędem górniczym kierowanym wyłącznie przez kobiety – zastępcą dyrektora jest bowiem Monika Struska.
Po wysłuchaniu wykładu zaproszeni goście w ciepłych, serdecznych i pełnych uznania słowach dziękowali Kierownictwu i Pracownikom Urzędu za dotychczasową pracę na rzecz szeroko pojętego bezpieczeństwa pracy w nadzorowanych zakładach górniczych, życząc wytrwałości w realizacji zadań nadzoru górniczego, a w życiu osobistym zdrowia i wszelkiej pomyślności.
Po utrwaleniu udziału w Jubileuszu na pamiątkowej fotografii miała miejsce przerwa kawowa, w trakcie której prowadzone były rozmowy kuluarowe. W rozmowach dominowały, co oczywiste, wspomnienia z historii nadzoru górniczego, ale też poruszano jakże ważne sprawy współczesnego górnictwa i jego przyszłości.
Zwieńczeniem obchodów Jubileuszu 70-lecia istnienia Okręgowego Urzędu Górniczego w Kielcach był uroczysty obiad w restauracji „Hotelu Kameralny” w Kielcach. W przemiłej atmosferze kontynuowane były ożywione rozmowy – starsi uczestnicy tego spotkania dzielili się opowieściami z minionych lat działalności Urzędu, młodsi zaś słuchając tych wspomnień mówili o współczesnej problematyce funkcjonowania nadzoru górniczego.
Jeszcze raz pragnę podziękować Dyrektorowi Okręgowego Urzędu Górniczego w Kielcach – Pani Marzenie Rabiasz za zaproszenie do wzięcia udziału w obchodach Jubileuszu i życzyć zadowolenia i satysfakcji z wykonywanych obowiązków wynikających z kierowania Urzędem, zaś w życiu osobistym zdrowia i samych pogodnych dni.
Marzena Bakalarz-Doropowicz
Prezes Oddziału